O spektaklu
Giuseppe Verdi skomponował Nabucco 1842 r., opera ta należy do jego młodzieńczych kompozycji, bowiem była dopiero trzecim dziełem operowym, które wyszło spod jego pióra. Libretto napisał Temistocle Solera, twórca librett do większości oper Verdiego. Akcja opery rozgrywa się w 587 r. p.n.e. Tytułowy Nabuchodonozor, to autorytarny władca, dla którego żądza władzy jest celem nadrzędnym. Król Babilonu, postanawia najechać i podbić Jerozolimę. Jednak w tle toczy się również osobista historia, w której prym wiedzie Abigail, pierworodna córka króla Nabuchodonozora, pochodząca z nielegalnego związku.
Dorota Kozińska tak opisuje dzieło Verdiego:
„Z perspektywy lat Nabucco okazał się nie tylko pierwszą operą Verdiego, w której kompozytor odsłonił swoje indywidualne oblicze. To także kamień węgielny pod gmach prawdziwego geniuszu twórczego, punkt wyjścia do słynnych ośmiu „lat na galerach”, w których powstało aż czternaście oper, w większości przełomowych i do dziś słusznie uchodzących za arcydzieła formy. W kontekście pozamuzycznym Nabucco urósł do rangi symbolu Risorgimenta – również za sprawą samego kompozytora, który zręcznie wplótł historię utworu w skomplikowane dzieje zjednoczenia Włoch. Do tego stopnia zręcznie, że po jego śmierci w 1901 roku, gdy ulicami Mediolanu przejeżdżał kondukt żałobny, przechodnie spontanicznie intonowali hymn Va, pensiero. Miesiąc później, kiedy zwłoki Verdiego i jego zmarłej w 1897 roku żony Giuseppiny Strepponi, pierwszej wykonawczyni partii Abigail, przeniesiono uroczyście do grobowca w kaplicy Casa di Riposo per Musicisti, pieśń niewolników rozbrzmiała w wykonaniu blisko dziewięćsetosobowego chóru pod batutą młodego Artura Toscaniniego. Legenda Nabucca wciąż leci na złotych skrzydłach. Przetrwała już dwa przełomy stuleci i niezmiennie dowodzi skuteczności opery w dziele jednoczenia wspólnoty. Z drugiej strony, zdarzało jej się przysiąść nie na tym pagórku, co trzeba. Warto o tym pamiętać, żeby nie pójść przypadkiem w ślady Duce i nie przekuć tego arcydzieła w narzędzie bezmyślnej i niebezpiecznej propagandy”. (D. Kozińska, Tęsknota za włoskim Syjonem, Opera Wrocławska 2018)
Obsada
* - gościnnie
Streszczenie libretta
AKT I
Na dziedzińcu Świątyni Jerozolimskiej Izraelici opłakują swój los: zbliża się armia babilońska, którą prowadzi król Nabuchodonozor. Hebrajczycy spodziewają się, że zakładniczką pokoju zostanie Fenena, córka Nabucca. Uwolniła ona z niewoli babilońskiej młodego księcia Ismaela i zbiegła wraz z nim. Na czele zbrojnego oddziału babilońskiego wkracza na dziedziniec Abigaille – pierworodna, lecz zrodzona z nieprawego łoża córka króla Babilonu. Ona także kocha Ismaela i teraz triumfuje, widząc swoją rywalkę Fenenę, zdaną wraz z Ismaelem na jej łaskę. Pojawia się Nabucco, grożąc śmiercią wszystkim Żydom i bez względu na prośby Zachariasza zamierza się mieczem na Fenenę. Ismael osłania ją w ostatniej chwili, a Nabucco, rozpoznawszy w niej swoją córkę, w porywie czułości bierze ją w ramiona. Przysięga jednak zarazem ukarać naród żydowski.
AKT II
Abigaille jest oburzona tym, że to Fenena rządzi w Babilonie podczas nieobecności ojca. Kiedy więc Arcykapłan Baala, któremu nie podoba się życzliwość Feneny wobec Żydów, proponuje Abigaille królewską koronę, młoda dziewczyna podchwytuje natychmiast tę myśl. Postanawiają ogłosić śmierć króla i wprowadzić na tron Abigaille.
W innej części królewskiego dworu stary Zachariasz modli się, aby Bóg oświecił jego umysł. Lud żydowski jest przekonany, że Ismael to zdrajca; jedynie Zachariasz i jego siostra Anna wierzą w dobrą wolę Ismaela i Feneny. Pałacowy sługa Abdallo przynosi wiadomość o śmierci Nabuchodonozora. W ślad za nim wkracza Abigaille i Arcykapłan Baala. Chcą odebrać Fenenie królewską koronę. Wtem nieoczekiwanie pojawia się król i wkłada koronę na swoje skronie. Ogarnięty szałem żąda, by wszyscy oddali mu hołd jako Bogu. Zachariasz się temu sprzeciwia, a Fenena daje się poznać jako wyznawczyni tej samej wiary, którą wyznają Izraelici. Kiedy Nabucco brutalnie wymaga oddania mu boskiej czci, grom z niebios powala go na ziemię. Triumfująca Abigaille stroi się w królewskie szaty.
AKT III
W ogrodach Babilonu Abigaille oficjalnie zasiada na tronie, zaś Arcykapłanowi wręcza wyrok śmierci na Fenenę i wszystkich Żydów. Aby osiągnąć swój cel, Abigaille zręcznie wykorzystuje obłąkanie Nabuchodonozora. Kiedy ten jednak dowiaduje się o wyroku na Fenenę, odmawia jego zatwierdzenia. Abigaille rozkazuje go uwięzić.
Żydzi skarżą się gorzko na swój wygnańczy los. Otuchy dodaje im Zachariasz, zaręczając, że Izrael rychło odniesie zwycięstwo. Tu brzmi pieśń Va, perisiero…
AKT IV
Nabucco widzi prowadzoną na śmierć Fenenę. Jest zrozpaczony. Błaga o pomoc Jehowę, Boga Izraela. W tej chwili jego obłęd ustępuje i Abdallo na rozkaz swego pana przynosi mu miecz.
U wejścia do świątyni Arcykapłan Baala oczekuje skazańców. Fenena, umocniona na duchu przez Zachariasza, żegna się ze światem. Tuż przed wykonaniem wyroku pojawia się Nabucco. Nagle posąg Baala się rozpada, a jeden z jego odłamków rani Abigaille. Dziewczyna, umierając z imieniem Jehowy na ustach, pragnie odkupić swoje winy. Prosi Boga o łaskę oraz o połączenie Feneny i Ismaela węzłem małżeńskim. Nabucco darowuje Żydom wolność, a Zachariasz intonuje hymn na cześć Jehowy, Boga Izraelitów.
